اعاده دادرسی کیفری یک روش فوق العاده رسیدگی است که مربوط به پرونده های کیفری ای است که برای آنها حکم قطعی صادر شده است. اعاده دادرسی باید در دیوان عالی کشور مطرح شود . موارد اعاده دادرسی کیفری طبق قانون مشخص شده مثل وقتی که فردی به جرم قتل محکوم شده اما بعد از صدور حکم قطعی در دادگاه مشخص می شود که مقتول زنده است .
در این موارد افرادی که حق اعمال اعاده دادرسی دارند مثل خود فرد محکوم یا دادستان ، اقدام به این کار در دیوان عالی کشور می کنند . اما مورد دیگری از اعاده دادرسی کیفری وجود دارد که در ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری مطرح شده است و مربوط به زمانی است که رییس قوه قضاییه تشخیص دهد رای قطعی صادر شده مخالف شرع است .
وقتی قاضی یک حکم در دادگاه صادر می کند ، می توان به آن در مراحل مختلف اعتراض کرد . آخرین مرحله ای که می توان به یک حکم اعتراض کرد ، مرحله اعاده دادرسی است . اعاده دادرسی به دو دسته اعاده دادرسی مدنی و اعاده دادرسی کیفری تقسیم می شود . اعاده دادرسی کیفری مربوط به زمانی است که رییس قوه قضاییه یک حکم قطعی را مخالف با شرع تشخیص دهد و پرونده برای رسیدگی به شعبی خاص در دیوان عالی کشور ارسال می کند تا به موضوع رسیدگی کنند . اگر این شعبه حکمقطعی را مخالف شرع دانست ، حکم قبلی نقض می شود و مجددا به پرونده رسیدگی می شود . البته اعاده دادرسی کیفری منحصر به مواردی است که در قانون ذکر شده است .البته علاوه بر این در ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری به یکی از موارد خاص اعاده دادرسی کیفری اشاره شده است .
ماده ۴۷۷قانون آیین دادرسی کیفری
در صورتی که رئیس قوه قضائیه رأی قطعی صادره از هریک از مراجع قضائی را خلاف شرع بیّن تشخیص دهد، با تجویز اعاده دادرسی، پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال تا در شعبی خاص که توسط رئیس قوه قضائیه برای این امر تخصیص می یابد رسیدگی و رأی قطعی صادر نماید. شعب خاص مذکور مبنیّاً بر خلاف شرع بیّن اعلام شده، رأی قطعی قبلی را نقض و رسیدگی مجدد اعم از شکلی و ماهوی به‌عمل می آورند و رأی مقتضی صادر می نمایند.
تبصره ۱- آراء قطعی مراجع قضائی «اعم از حقوقی و کیفری» شامل احکام و قرارهای دیوان عالی کشور، سازمان قضائی نیروهای مسلح، دادگاه های تجدیدنظر و بدوی، دادسراها وشوراهای حل اختلاف می باشند.
تبصره ۲- آراء شعب دیوان عالی کشور در باب تجویز اعاده دادرسی و نیز دستورهای موقت دادگاه ها، اگر توسط رئیس قوه قضائیه خلاف شرع بیّن تشخیص داده شود، مشمول احکام این ماده خواهد بود.
تبصره ۳- درصورتی که رئیس دیوان عالی کشور، دادستان کل کشور، رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح و یا رئیس کل دادگستری استان در انجام وظایف قانونی خود، رأی قطعی اعم از حقوقی یا کیفری را خلاف شرع بیّن تشخیص دهند، می‌توانند با ذکر مستندات از رئیس قوه قضائیه درخواست تجویز اعاده دادرسی نمایند. مفاد این تبصره فقط برای یک‌بار قابل اعمال است؛ مگر اینکه خلاف شرع بیّن آن به جهت دیگری باشد.
مراجع مشمول ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری
طبق ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال ۹۲ ، در صورتی که رییس قوه قضاییه رای قطعی صادر شده از هر یک از مراجع قضایی را خلاف شرع تشخیص دهد می تواند پرونده را جهت اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور بفرستد تا به آن رسیدگی شود .
سوالی که می خواهیم به آن جواب دهیم این است که مراجع قضایی گفته شده در این ماده شامل چه مراجعی است ؟ بر اساس تبصره اول ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری ، مراجع قضایی شامل همه دادگاه و مراجع حل اختلافی که تحت نظر دادگستری به حل اختلافات می پردازند این مراجع عبارتند از :
۱- همه دادگاه ها مثل دادگاه عمومی ، کیفری ، تجدید نظر و بدوی و …
نکته : دادگاه های انتظامی چون مراجع انتظامی هستند و نه قضایی و به مسائل مرتبط به امور اصناف می پردازند از شمول این ماده خارج اند مثل دادگاه انتظامی کانون کارشناسان رسمی دادگستری ؛ این دادگاه انتظامی تنها به امور انضباطی کارشناسان رسمی می پردازد و احکام آن قضایی نیستند .
۲- سازمان قضایی نیروهای مسلح
۳- دادسرا مانند دادسرای عمومی و انقلاب و سایر دادسراهای تخصصی
۴- شوراهای حل اختلاف
جستجوی وکیل و موسسه حقوقی خوب و معتبر در این زمینه موضوعی در بانک هوشمند اطلاعات وکلای متخصص امکان پذیر است.
بهترین وکیل، وکیلی است که شیرین ترین پاداش او احقاق حق موکلش باشد.
بهتر است قبل از اخذ هر تصمیمی با یک وکیل متخصص مشورت کنید.
شرایط اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری
طبق ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال ۹۲ ، در صورتی که رییس قوه قضاییه رای قطعی صادر شده از هر یک از مراجع قضایی را خلاف شرع تشخیص دهد می تواند پرونده را جهت اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور بفرستد تا به آن رسیدگی شود
برای اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری شرایطی وجود دارد . از شرایط اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری باید گفت که اشخاصی که قصد دارند نسبت به آراء قطعی خود ، تقاضای اعاده دادرسی کنند ابتدا باید :
الف ) اگر حکم در محاکم استان قطعی شده است ، از طریق رییس کل استانی که رای در آن قطعی شده است اقدام نموده
ب ) و یا اگر حکم از طریق محاکم نظامی قطعی شده است ، از طریق رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح اقدام به طرح موضوع و تقاضا کنند . نکته مهمی که در این خصوص وجود دارد آن است که شخص متقاضی اعمال ماده ۴۷۷ باید از مراجعه مستقیم به دیوان عالی کشور خودداری نماید .
موارد اعاده دادرسی کیفری
مواردی که می توان بابت آن در خواست اعاده دادرسی کیفری کرد در ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری مشخص شده است . طبق این ماده :
” درخواست اعاده دادرسی در مورد احکام محکومیت قطعی دادگاه ها اعم از آنکه حکم مذکور به اجراءگذاشته شده یا نشده باشد در موارد زیر پذیرفته میشود :
الف- کسی به اتهام قتل شخصی محکوم شود و سپس زنده بودن وی محرز گردد . یعنی اگر کسی محکوم به اعدام شود اما بعد از مدتی ثابت شود مقتول زنده است ، حکم اعدام اجرا نخواهد شد .
ب- چند نفر به اتهام ارتکاب جرمی محکوم شوند و ارتکاب آن جرم به گونه ای باشد که نتوان بیش از یک مرتکب برای آن
قائل شد .
پ – شخصی به علت انتساب جرمی محکوم شود و فرد دیگری نیز به موجب حکمی از مرجع قضایی به علت انتساب همان جرم محکوم شده باشد ، به طوری که از تعارض و تضاد مفاد دو حکم ، بیگناهی یکی از آنان احراز گردد . به عبارت دیگر زمانی را در نظر بگیرید که دو نفر در دو دادگاه جداگانه بابت یک جرم محاکمه می شوند ؛ در نهایت حکمی که برای هر کدام از آنها صادر می شود با هم در تعارض است ، به طوری که تعارض آراء صادر شده موجب می شود بی گناهی یکی از دو متهم ثابت شود .
ت- درباره شخصی به اتهام واحد ، احکام متفاوتی صادر شود . یعنی وقتی که برای انجام یک جرم در دادگاه های مختلف احکام متفاوت صادر می شود .
ث- در دادگاه صالح ثابت شود که اسناد جعلی یا شهادت خلاف واقع گواهان ، مبنای حکم بوده است .
ج – پس از صدور حکم قطعی، واقعه جدیدی حادث و یا ظاهر یا ادله جدیدی ارائه شود که موجب اثبات بیگناهی محکومٌ علیه یا عدم تقصیر وی باشد.
چ- عمل ارتکابی جرم نباشد و یا مجازات مورد حکم بیش از مجازات مقرر قانونی باشد .
نحوه اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری در تهران
کسی که بابت یکی از احکام قطعی صادر شده در تهران قصد شکایت در دیوان عالی کشور دارد ، خود یا وکیلش می توانند به ” ساختمان دادگستری کل تهران در خیابان خیام ، خیابان صور اسرافیل ” ، مراجعه کنند . در طبقه سوم نوبت مراجعه دریافت می کنند و بعد از آن به اتاق شماره ۶ مراجعه نمایند . برای شما نوبتی تعیین می شود و کارشناسی به موضوع پرونده شما رسیدگی می کند . در صورتی که کارشناس مربوطه از خلاف شرع بودن حکم قطعی شما صادر شده متقاعد شود ، رسیدگی به پرونده برای اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری ادامه خواهد یافت.
هزینه دادرسی اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری
یکی دیگر از موضوعات و جنبه های قانونی اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری ، هزینه دادرسی مربوط به آن است . به طور کلی هزینه در نظر گرفته شده جهت اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری همان هزینه ای است که برای اعاده دادرسی کیفری در نظر گرفته شده است و هزینه اعاده دادرسی در سال های مختلف ، با توجه به تعرفه خدمات قضایی در هر سال اندکی متفاوت خواهد شد .
به عنوان نمونه ، هزینه اعاده دادرسی در سال ۱۳۹۷ ، معادل سی هزار تومان بوده و در سال ۱۳۹۸ ، هزینه اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی مدنی به پنجاه هزار تومان افزایش یافته است .
جستجوی وکیل و موسسه حقوقی خوب و معتبر در این زمینه موضوعی در بانک هوشمند اطلاعات وکلای متخصص امکان پذیر است.
بهترین وکیل، وکیلی است که شیرین ترین پاداش او احقاق حق موکلش باشد.
بهتر است قبل از اخذ هر تصمیمی با یک وکیل متخصص مشورت کنید.
دفتر خدمات حقوقی راستین
(شماره ثبت: ۲۷۶۹۶۰)
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی نارمک
با حضور وکلای پایه یک دادگستری متخصص خانم و آقا
۰۲۱۷۷۹۷۱۶۳۴ / ۰۲۱۷۷۹۲۳۰۸۵
(پاسخگویی: همه روزه از ساعت ۱۶ تا ۲۰)
💠وکالت تخصصی در امور و پرونده های حقوقی، کیفری و خانواده
💠مشاوره حقوقی تخصصی همراه با مطالعه پرونده
💠داوری قراردادهای داخلی و بین‌المللی
توسط گروهی از برترین وکلای پایه یک دادگستری متخصص
خدمت صادقانه، پیگیری مسئولانه، حق الوکاله منصفانه
دیدگاه ها بسته شده است.