از جمله مهمترین حقوقی که زن به موجب انعقاد عقد نکاح از آن برخوردار می شود، حق نفقه است. بر اساس شرع و قانون مدنی ، مرد مکلف شده است تا علاوه بر نفقه فرزندان خود ، نفقه زوجه را نیز به وی بپردازد . تنها مسئله ای که سبب قطع شدن حق نفقه زن در دوران ازدواج می شود ، آن است که زن از شوهر خود تمکین نکند.
اما در حالت کلی ، در دوران ازدواج مرد موظف به پرداخت نفقه است . اما به محض آنکه زن و مرد از هم طلاق گرفتند ، تکلیف پرداخت نفقه به زن قطع می شود و مرد در این باره الزامی نخواهد داشت .
بر اساس ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی ، نفقه زوجه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن ، البسه ، نان ، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و پرستار در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض . بنابراین ، بر اساس این ماده ، مرد مکلف شده است تا تمامی نیازهای زن را بر اساس عرف جامعه برطرف کند .
آنچه که از این ماده برداشت می شود آن است که ملاک پرداخت نفقه به زن ، وضعیت مالی مرد نیست؛ لذا تمامی نیازهای متعارف و متناسب زن بایستی تامین شوند که البته در ماده مزبور ، به برخی از مهمترین مفاهیم نفقه زن اشاره شده است .
مسئولیت پرداخت نفقه:
بر اساس ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی ، در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است . بنابراین، در عقد دائم مرد مکلف است که نفقه همسر خود را پرداخت کند و بر اساس همین مسئولیت پرداخت نفقه است که قانونگذار دو دسته ضمانت اجرا برای عدم پرداخت نفقه پیش بینی کرده است .
با این توضیح که ضمانت اجرای حقوقی عدم پرداخت نفقه در این رابطه است که زن با مراجعه به دادگاه خانواده نفقه خود را طلب کند و ضمانت اجرای کیفری عدم پرداخت نفقه آن است که به دلیل جرم ترک انفاق از مرد در دادگاه کیفری شکایت شود . در این صورت ، اگر مرد با وجود تنعم مالی ، نفقه زن خود را نپردازد ، به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود .
نفقه بعد از طلاق:
سوالی که اکنون مطرح می شود ، آن است که تکلیف نفقه زن بعد از طلاق چیست . به عبارت دیگر ، آیا زن بعد از طلاق از حق نفقه برخوردار است یا خیر . در اینجا باید به این نکته اشاره کرد که برخلاف اینکه مرد ملزم به پرداخت نفقه فرزندان بعد از طلاق می باشد ، بعد از طلاق زن و مرد، مرد دیگر الزامی به پرداخت نفقه به همسر سابق خود را نخواهد داشت .
به دلیل اینکه پرداخت نفقه به زن به دلیل سکونت مشترک زن و مرد (تمکین زن از شوهر) پرداخت می شده است و حال که زن و مرد از هم جدا شده اند ، مرد موظف به پرداخت نفقه به زن نیست. به همین دلیل است که حتی در صورتی هم که زن و مرد از هم طلاق نگرفته باشند ، اما زن از شوهر خود تمکین نکند، مرد الزامی به پرداخت نفقه به زن ندارد.
اما نکته مهمی که در این رابطه وجود دارد آن است که در صورتی که طلاق از نوع(طلاق رجعی) باشد، زن می تواند تا پایان مدت عده طلاق در منزل همسرش سکونت نماید و مرد هم مکلف است که نفقه این مدت را به وی بپردازد تا مدت عده به پایان برسد (مشروط به اینکه طلاق به علت نشوز زن نبوده باشد ). اما در مواردی که طلاق از نوع طلاق بائن است، زن حق نفقه در دوران عده نخواهد داشت .
۱ – در چه شرایطی مرد موظف است به همسر خود نفقه بدهد ؟
به طور کلی در عقد دائم مرد موظف شده است که به همسر خود نفقه بپردازد ؛ مگر در شرایطی که زن بدون علت موجه از تمکین خودداری کرده باشد.
۲- آیا پس از طلاق نیز مرد باید به همسر خود نفقه ای بپردازد ؟
اصولا زن پس از طلاق حق دریافت نفقه نخواهد داشت ؛ مگر در مورد نفقه ایام عده طلاق رجعی.
۳- در صورتی که طلاق از نوع طلاق بائن باشد زن می تواند مطالبه نفقه نماید ؟
پس از طلاق بائن زن حق نفقه نخواهد داشت ؛ مگر از بابت نفقه گذشته خود.
دفتر خدمات حقوقی راستین
(شماره ثبت: ۲۷۶۹۶۰)
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی نارمک
با حضور وکلای پایه یک دادگستری متخصص خانم و آقا
۰۲۱۷۷۹۷۱۶۳۴ / ۰۲۱۷۷۹۲۳۰۸۵
(پاسخگویی: همه روزه از ساعت ۱۴ تا ۲۰)
💠وکالت تخصصی در امور و پرونده های حقوقی، کیفری و خانواده
💠مشاوره حقوقی تخصصی همراه با مطالعه پرونده
💠داوری قراردادهای داخلی و بین‌المللی
توسط گروهی از برترین وکلای پایه یک دادگستری متخصص
خدمت صادقانه، پیگیری مسئولانه، حق الوکاله منصفانه
